Uitstrijkje

Doel van het onderzoek

Met het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker wordt er gekeken of vrouwen van 30 t/m 60 jaar risico hebben op baarmoederhalskanker. Door en vroegtijdig bij te zijn kan baarmoederhalskanker worden voorkomen. Baarmoederhalskanker kan komen door een langdurige besmetting met een virus: het humaan papillomavirus (HPV). HPV komt veel voor. Bijna iedereen heeft een keer HPV. Bijna altijd ruimt het lichaam het virus vanzelf op. Soms lukt dit niet. Bijvoorbeeld bij een verminderde weerstand. Als het lichaam het virus niet opruimt, kunnen de cellen in de baarmoederhals veranderen. Afwijkende cellen kunnen veranderen in een voorstadium van baarmoederhalskanker. Dit is nog geen kanker en vaak goed te behandelen. Door te behandelen, kan worden voorkomen dat kanker ontstaat.

Wie verricht het onderzoek?

Het onderzoek wordt verricht door de doktersassistente. Het uitstrijkje (in kader van het Bevolkingsonderzoek ofwel BVO) wordt alleen afgenomen als u hiervoor bent oproepen door het Bevolkingsonderzoek Nederland middels een brief. Vrouwen van 30 t/m 60 jaar ontvangen eens per 5 jaar een uitnodiging. Was u bij uw vorige deelname 40 of 50 jaar en was er geen HPV gevonden? Dan ontvangt u pas weer een uitnodiging als u 50 of 60 jaar bent. Er zit dan 10 jaar tussen. Het onderzoek is gratis.

Voorbereiding

Als u mee wil doen aan het onderzoek kunt u hiervoor een afspraak maken bij de doktersassistente.
Het is belangrijk dat u de oproepbrief meeneemt. Op de brief zitten twee barcodestickers, deze stickers zijn nodig voor het onderzoek. Als u deze niet bij u heeft, kunnen wij het uitstrijkje niet afnemen.
Laat het uitstrijkje afnemen op een dag dat u niet ongesteld bent. Een volle blaas of darm kan een vervelend gevoel geven bij het maken van het uitstrijkje. Daarom is het verstandig om van tevoren naar de wc te gaan.
Als u de uitnodigingsbrief van het BVO kwijt bent kunt u een nieuwe uitnodigingsbrief opvragen via Mijn Bevolkingsonderzoek, u moet dan inloggen met uw DigiD. U kunt ook bellen met de informatielijn (088-1186300),

Hoe gaat het onderzoek?

Nadat u samen met de doktersassistente het formulier met vragen heeft ingevuld kleedt u zich van onderen uit. U gaat liggen op de onderzoekstafel met uw benen uit elkaar. De doktersassistente gebruikt voor het onderzoek een speculum (een instrument dat ook wel een eendenbek wordt genoemd). Ze brengt deze voorzichtig in uw vagina, zo kan ze de ingang van uw baarmoeder goed zien. Met een klein borsteltje haalt ze wat slijmvlies van uw baarmoedermond. Daarna is het onderzoek klaar en mag u zich weer aankleden.
Soms komt het voor dat u na het onderzoek wat vaginaal bloed verliest, dit is niet erg en gaat meestal binnen 1 dag weer over.

Zelfafnameset

Als u het vervelend vindt om bij de huisartsenpraktijk een uitstrijkje te laten maken, kunt u een zelfafnameset aanvragen bij het bevolkingsonderzoek. Met de zelfafnameset kunt u zelf vaginaal materiaal afnemen. Het laboratorium test dit op HPV. Wanneer er HPV is gevonden moet u alsnog een uitstrijkje laten maken bij de huisarts.

Resultaten

Binnen 4 weken krijgt u een brief thuis met de uitslag van uw uitstrijkje. Uw huisarts krijgt deze uitslag ook. Als er ongewone (afwijkende) cellen zijn gevonden, belt de huisarts u soms al voordat u de brief krijgt.
Eerst wordt het uitstrijkje onderzocht op HPV.
- Als er geen HPV is gevonden hoeft er niet verder onderzocht te worden. Over 5 jaar krijgt u weer een uitnodiging voor een uitstrijkje.
- Als er wel HPV gevonden maar geen afwijkende cellen krijgt u over 12 maanden opnieuw een uitnodigingsbrief voor een controle uitstrijkje.
- Als er wel HPV gevonden én licht afwijkende cellen, krijgt u over 12 maanden opnieuw een uitnodigingsbrief voor een controle uitstrijkje. De cellen zijn licht afwijkend, dit is niet ernstig en heeft geen behandeling nodig.
- Als er wel HPV is gevonden én afwijkende cellen, wordt u door gestuurd naar de gynaecoloog. De gynaecoloog kijkt hoe ernstig de afwijkingen zijn in de baarmoederhals. Zo kan de gynaecoloog beoordelen of en welke behandeling nodig is.
- Soms komt het voor dat de uitslag van het uitstrijkje niet goed te beoordelen is. Dit komt bijvoorbeeld doordat er te weinig cellen waren of doordat er te veel bloed in het uitstrijkje zat. Daarom is een nieuwe uitstrijk nodig. Het advies is om over 6 weken een nieuwe afspraak te maken bij de huisarts. Dit onderzoek is ook gratis. Op de uitslagbrief zitten 2 stickers met barcodes, deze neemt u dan mee naar de afspraak.

Heeft u nog vragen?

Als u na het lezen van deze voorbereiding toch nog vragen heeft, kunt u deze stellen aan de doktersassistente of aan de huisarts. Dit kan telefonisch maar ook via een e-consult (MGN-MijnGezondheid.net) of via de MedGemak app op uw telefoon. De werking hiervan staat uitgelegd op de website.